شخم زدن عمیق یا سطحی؟ چه زمانی کدام مناسب است؟

شخم زدن یکی از کارهای حیاطی برای تمامی باغ ها، زمین های کشاورزی و حتی باغچه ها با ابعاد کوچک و گلدان ها است. شخم زدن خاک باعث سبک شدن آن و رشد راحتتر ریشه و خود گیاه می شود. شخم زدن همچنین باعث حذف و خورد شدن کلوخه ها در خاک می شود و به عبور آسان مواد آلی کمک می کند و بستر خاک را برای بذر و گیاه آماده می کند. در این مقاله به انواع روش های شخم زدن از نظر عمق و زمان مناسب هر کدام می پردازیم، با ما همراه باشید…

انواع روش های شخم زدن از نظر عمق:

انواع روش های شخم زدن از نظر عمق به سه دسته ی کم عمق یا سطحی، متوسط و عمیق دسته بندی می شود و هرکدام از این روش ها برای خاک و زمانی خاص باید انجام بشود، در ادامه خواهیم گفت که هر کدام از روش ها با توجه به عمق برای چه زمان و خاکی مناسبتر است. 

این نکته در شخم زدن خاک بسیار مهم می باشد که از هرکدام از روش های شخم زدن و ابزار های شخم زنی چه زمانی باید استفاده کرد؟ و هدف اصلی این مقاله بیان زمان مناسب هر نوع شخم از نظر عمق می باشد. همچنین هرکدام از انواع شخم ها با توجه به عمق مورد نظر، نیاز به وسایل مخصوصی دارند. اما به طور کلی در ابعاد بزرگ بهتر است از وسایلی چون تراکتور، ماشین های پیشرفته ی شخم زنی، تیلر کولتیواتور و در ابعاد کوچک از وسایلی مانند بیل، شخم زن دستی و علف زن با الحاقی شخم زن استفاده کنید.

چگونه علف زن خود را تبدیل به تیلر کولتیواتور کنیم؟

1چه زمانی باید خاک را سطحی شخم بزنیم؟

بهترین زمان برای شخم سطحی و آمادگی زمین برای بذر و محصول جدید، چند هفته قبل از کاشت محصول می باشد. کشاورزان و باغداران اکثرا شخم سطحی را در فصل بهار انجام می دهند تا خاک نرم شده و آماده ی کشت شود و همچنین در این زمان به همراه شخم سطحی می توان از ترکیب کردن کود های مورد نیاز با خاک استفاده کرد تا خاکی با کیفیت داشته باشید. برای شخم سطحی زیر و رو کردن خاک به شکل سطحی و تا عمق 5 تا 10 سانتی متری خاک کافی است.

برای انجام شخم سطحی شما نیاز به ابزارهای پیچیده و بزرگ ندارید زیرا عمقی که می خواهید خاک را زیر و رو کنید، کم است و با ابزارها و ماشین های کوچک کشاورزی مانند گاو آهن ها و تیلر کولتیواتور و برای ابعاد کوچکتر شخم زن دستی(چنگک)، بیل و کلنگ نیز می توان این کار را انجام داد زیرا آنها برای ابعاد کوچک جوابگو هستند.

2چه زمانی باید زمین را شخم متوسط بزنیم؟

شما شخم زدن متوسط و سطحی را می توانید در تمام زمان ها انجام بدهید تا خاک نرم شود و هوادهی خوبی پیدا کند اما به طور مثال در تابستان و اواسط بهار که گیاهان در حال رشد و ریشه پراکنی هستند ممکن است این کار به ریشه های گیاه آسیب برساند و حتی موجب بروز بیماری در گیاهان بشود برای همین توصیه می کنیم این کار را قبل از کاشت محصول مورد نظر انجام بدهید.

شخم زدن متوسط مانند شخم سطحی می باشد و نیاز به زیر و رو کردن عمیق خاک در این روش نیست و تنها کافیست 5 تا 15 سانتی متر از خاک را شخم بزنید.

تیلر چیست و چه کاربردی دارد؟

3چه زمانی خاک را عمیق شخم بزنیم؟

از روش شخم عمیق معمولا بعد از برداشت محصول استفاده می کنند که حدودا اواسط فصل پاییز می باشد و برای زمانی است که خاک و زمین نیاز به زیر و رو شدن عمیق دارند تا از بروز آفات و بیماری های گیاهان و محصولات جلوگیری شود. هدف از شخم زدن عمیق خاک، از بین بردن علف های هرز و بقایای باقی مانده ی محصولات قبلی و چال کردن آنها در اعماق زمین می باشد تا بقایای گیاهان و محصولات قدیمی، نتوانند رشد کنند و مانع رشد گیاهان و محصولات جدید بشوند و بر روند رشد محصولات جدید تأثیر بگذارند. در حقیقت با شخم پاییزه، بقایای محصولات، کودهای آلی با افزایش بارندگی و پایین آمدن درجه دما در خاک دفن می شوند.

برای انجام روش شخم عمیق زمین، باید خاک را به عمق 30 تا 40 سانتی‌ متری کنده و آن را زیر و رو کنید. این کار باعث هوادهی و زهکشی بهتر خاک می شود و به این ترتیب خاک نرم شده و به تدریج برای کشت بعدی آماده می شود. همچنین روش شخم عمیق را برای نفوذ بهتر مواد آلی و آب و رشد آسان تر ریشه گیاهان در خاک انجام می دهند.

برای انجام اینکار به دلیل ابعاد بزرگ و سختی بیش از حد خاک، بهترین ابزاری برای شخم عمیق به خصوص برای زمین های بزرگ استفاده از تراکتور و ماشین های پیشرفته ی شخم زنی می باشد تا اینکار سریعتر انجام بشود.

البته این نکته درست است که استفاده از تراکتور مقداری هزینه بر است اما مطمئن باشید بهترین راه برای زهکشی خاک و آماده کردن آن، برای فصل بهار و محصولات جدید و باکیفیت است. این مسئله نیز در ابزار های شخم زنی قابل ذکر است، در گذشته که ماشین های کشاورزی بدین شکل پیشرفت نکرده بودند، کشاورزان از گاو آهن ها و حیواناتی مانند گاو و اسب استفاده می کردند و این روش برخی مشکلات را به همراه داشت که در مقاله ی بعدی به طور دقیق به مشکلات آن اشاره خواهیم کرد.

الحاقی شخم زن کلتیواتور علف زن چیست؟

شخم زمستانه و پاییزه دارای فواید فراوانی مانند افزایش حاصلخیزی خاک، صرفه‌جویی در میزان مصرف آب، کاهش برخی آفات و بیماری ها، غنی‌سازی خاک، ذخیره رطوبت خاک، افزایش محصول و کیفیت آن، استفاده بهینه از بقایای کشت قبل، از بین رفتن لارو‌های حشرات و بذر علف‌های هرز، آمادگی خاک برای کشت و استفاده بهینه از آب‌های سطحی است. این روش هب دلیل فواید بالایی که دارد بین کشاورزان بسیار محبوب می باشد.

عوامل موثر بر شخم زدن:

برای استفاده از هر روش شخم، باید به عوامل موثر بر خاک و آب و هوا توجه کنید که در اینجا به طور خلاصه برخی از آنها را خواهیم گفت و در مقاله بعدی به شکل کامل به آنها اشاره خواهیم کرد تا آنها را بشناسید. حال که با سه روش شخم زنی خاک از نظر عمق، آشنا شدیم به عوامل موثر بر شخم زدن خاک می پردازیم.

عواملی همچون میزان بارش، رطوبت خاک، وزش باد، نوع خاک و آب و هوای منطقه و همچنین میزان بودجه ای که برای این کار دارید، تماما بر روی شخم زدن و روش و زمان این کار تاثیر می گذارد. همچنین باید قبل از شخم زدن زمین خود با توجه به عواملی که گفتیم، برای انجام این کار برنامه ریزی کرده و از مشکلاتی که ممکن است بعد از شخم زدن خاک برای زمین شما اتفاق بیوفتد آگاه باشید. 

بهترین زمان شخم زدن باغ و زمین

در فصل پاییز که می خواهید برای شخم عمیق برنامه ریزی کنید مطالعه این مقاله به شما قطعا در این کار کمک خواهد کرد. در این مقاله و مقاله قبل به شما انواع روش های شخم زدن را گفتیم و در مقاله بعد می خواهیم به شما بگوییم که فواید شخم زدن چیست و اگر این کار به شکل اشتباه انجام بشود ممکن است چه مشکلاتی برای زمین و باغ شما ایجاد کند. از همراهی و در میان گذاشتن نظرات خود با ما بسیار سپاس گذار هستیم.