راهنمای رفع تشنگی درختان

یکی از این عوامل موثر در رشد نهال ها و باردهی درختان، نوع و نحوه ی آبیاری و رفع تشنگی آنها است. شیوه ی آبیاری درختان اگر طبق یک سیستم اصولی و درست نباشد درخت دچار تنش و تشنگی شده و پس از مدتی خشک می شود. با توجه به گفته های بالا نوع و نحوه ی آبیاری درختان از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه به نکاتی در ارتباط با عوامل موثر در رفع تشنگی درختان پردازیم، با ما همراه باشید…

1 نکاتی که باید در آبیاری برای رفع تشنگی درختان به آن توجه شود:

• ارتفاع و سن درخت 

یکی از عوامل مؤثر بر میزان و نوع آبیاری درخت ارتفاع و سن آن بوده، درختان به مرور زمان هرچه سنشان بیشتر می شود در خاک ریشه های عمیق تری می دهند و ارتفاع آنها نیز افزایش می یابد. در برخی از درختان با افزایش طول عمر به دلیل دسترسی ریشه ها به منابع آبی زیر زمینی نیاز به آبیاری کمتر می شود و در برخی درختان مانند درختان میوه با افزایش سن به آبیاری بیشتری احتیاج دارند. شاید بتوان گفت درختانی که عمر زیادی دارند فقط چند سال اول کاشت، نیاز به آبیاری دارند و پس از آن وقتی که ریشه های آن تا اعماق زمین فرو می رود و به آب های زیر زمینی دست پیدا می کند دیگر نیازی به آبیاری نخواهند داشت.به عنوان مثال برخی نهال ها به دلیل عمر کمتر و ابعاد کوچکتری که نسبت به یک درخت بزرگ دارند، به حجم آب کمتری احتیاج دارند.

• نوع درخت

اینکه شما بدانید هر نوع درخت به چه میزان و چه نوع  آبیاری برای رفع تشنگی خود نیاز دارد، یکی دیگر از نکات مهم در این امر است، مثلا اگر درخت به آبیاری زیادی نیاز داشته باشد مثل درخت میوه برای آن استفاده از  روش “آبیاری بابلِر” بهتر از آبیاری قطره ای است زیرا حجم آب بیشتری را در اختیار درخت می گذارد (البته که از آبیاری قطره ای نیز می توان استفاده کرد ولی زمان بیشتری باید صرف شود).

هر نوع درخت به میزان متفاوتی نیاز به آب دارد. با داشتن اطلاعات کافی از نوع درختی که دارید، می توانید میزان و نحوه ی آبیاری آن را انتخاب و اجرا کنید.

در اینجا می توانیم درخت میوه و کاج را مثال بزنیم، درخت میوه برای رسیدن به یک باردهی مطلوب نسبت به درخت کاج به حجم آبیاری بیشتری نیاز دارد. حتی نوع میوه ی درخت هم در حجم آبیاری گیاه، تاثیر به سزایی دارد. نوع آبیاری درخت میوه می تواند از نوع سطحی (شیاری، غرقابی و کرتی) یا تحت فشار (قطره ای، بابلر، بارانی ) باشد، البته که امروزه توصیه اکثر متخصصان حوزه کشاورزی استفاده از روش قطره ای یا بابلر است، زیرا شما می توانید با استفاده از آنها حجم آبیاری خود را کنترل کنید. در انتها باید به این نکته نیز اشاره کرد که برای آبیاری برخی محصولات کشاورزی فقط از یک روش می توان استفاده کرد، مانند کشت برنج که باید از روش آبیاری غرقابی استفاده شود.

• نوع خاک و آب و هوا

خاک ها دارای انواع مختلفی شامل «ماسه ای یا شنی، سیلتی(خاک های ریز دانه)، رُسی و لومی(ترکیب ماسه ای، سیلتی و رسی) هستند.» هر کدام از این خاک ها به میزان مشخصی توانایی نگهداری از آب و مواد مغذی را در خود دارند. درخت بسته به نوع خاکی که در آن کاشته شده، به میزان آبیاری متفاوتی احتیاج پیدا می کند. هر چه خاک، آب و مواد مغذی کمتری را در خود نگهدارد درخت به آبیاری بیشتری نیاز پیدا می کند.

نوع آب و هوا با حجم آبیاری درخت رابطه مستقیم دارد، می توان اینگونه گفت که هرچه آب و هوا گرم و خشک باشد، به دلیل تبخیر بالای آب و گرمای زیاد، خاک زودتر خشک می شود در نتیجه گیاه بیشتر نیاز به آبیاری پیدا می کند. در موقعیت برعکس زمانی که درخت در آب و هوایی، سرد و مرطوب قرار دارد نیاز به آبیاری کمتری دارد، به طور مثال درختانی که در شمال کشور هستند به دلیل رطوبت بالای هوا، خاک دیرتر خشک می شود در نتیجه درخت دیرتر تشنه می شود و کمتر نیاز به آب پیدا می کند. ناگفته نماند در مناطق مرطوب، بخشی از نیاز درخت از طریق جذب رطوبت توسط ساقه و برگ درختان صورت می گیرد.

امروزه یکی از روش های کارآمد جهت حفظ رطوبت خاک و افزایش مواد مغذی، جلوگیری از یخ زدگی، تبخیر و فرسایش و شسته شدن خاک روشی است به نام مالچ پاشی که شامل دو نوع طبیعی و مصنوعی می باشد. در این روش سطح خاک را با پوششی از بقایای گیاهان، کاه، خاک اره یا مواد نفتی ، پشم شیشه و خرده کاغذ می پوشانند.

• رفع تشنگی درخت در فصول مختلف

طبیعتا درختان در فصول گرم به آبیاری بالا و در فصول سرد به دلیل بارش باران و برف، سرمای هوا و خواب زمستانی، کمتر تشنه می شوند. در فصل سرما باید دقت خود را در آبیاری و نگهداری هر نوع گیاه افزایش دهید. در زمستان اگر حجم آبیاری درخت کاهش پیدا نکند و رسیدگی های لازم انجام نشود، ریشه های درخت دچار پوسیدگی می شوند و در شرایط بدتر ریشه ها و سپس درخت از بین می روند.

2 علائم تشنگی درختان

شما با دانستن اینکه درخت چه زمانی تشنه می شود و نشانه های تشنگی در آن به چه صورت است، می توانید از مشکلاتی مانند:زردی برگها، از بین رفتن میوه ها، پوسیدگی ریشه، پشه ها و آفات درختان جلوگیری کنید.

فقط با توجه به چند نکته که در ادامه به آنها اشاره میکنیم، شما می توانید درختان و گیاهان خود را از تشنه ماندن، بیماری های قارچی، آفات و خشک شدن نجات دهید.

• میزان رطوبت و خشکی خاک

یکی از مواردی که در آبیاری درختان باید به آن توجه بسیار شود میزان خشکی خاک است. خاک باید به طور کامل خشک باشد و یا میزان بسیار کمی آب در آن باشد تا بتوانید درخت را آبیاری کنید، در غیر این صورت خیسی خاک باعث بیماری های قارچی، آفات و پوسیدگی ریشه گیاهان می شود. درخت ریشه های خود را در جستجوی آب گسترش می دهد و زمانی که شما به درخت بیش از اندازه آب می دهد دیگر ریشه های آن در خاک رشد نمی کند و در نتیجه درخت استحکام لازم را پیدا نمی کند.

• نشانه های تشنگی در درختان

علائم ظاهری: به طور کلی گیاهان در زمان تشنگی و احتیاج به آب از خود نشانه هایی بروز می دهند که اگر به آنها دقت کنید می توانید گیاهی سالم داشته باشید. از علائم تشنگی درختان و گیاهان می توان به سوختگی نوک برگ ها، خشک و یا جمع شدن برگ ها، ترک و خشکی خاک، زرد و بیحال شدن برگ ها، ریختن شکوفه ها و… اشاره کرد.

• استفاده از تجهیزات مخصوص

شما می توانید با استفاده از تجهیزات جدید مانند سرامیک های رطوبت سنج، انواع سنسور ها و ماژول های تشخیص رطوبت، هنگام خشکی خاک هشدار دریافت نمایید و یا با اتصال سیستم آبیاری هوشمند به این تجهیزات اقدام به آبیاری نمایید.

• بهترین روش آبیاری برای رفع تشنگی درختان کدام است؟

 شما با استفاده از جدول زمانبندی و سیستم های آبیاری پیشرفته می توانید مشکلاتی مانند تشنگی درختان را رفع کنید. در جهان، سیستم های آبیاری متفاوتی وجود دارد اما سیستم های آبیاری امروزه اکثرا از نوع تحت فشار هستند که به آنها سیستم های نوین آبیاری نیز می گویند. این سیستم بسیاری از مشکلات کشاورزان مانند مصرف زیاد آب، آبیاری غیر یکنواخت مزارع، زمانبندی نامناسب و… را حل کرده است.

فرسایش خاک چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

رفع تشنگی درختان مستلزم درک نیازهای آبی خاص هر درخت بر اساس نوع، سن، شرایط خاک و آب و هوا است. آبیاری به موقع و به اندازه، جلوگیری از خشکی خاک، و حفظ رطوبت مناسب برای ریشه‌ها از عوامل کلیدی در سلامت و باردهی درختان است. استفاده از روش‌های آبیاری مانند قطره‌ای یا بابلر، که کنترل دقیق‌تری بر حجم و زمان آبیاری فراهم می‌کند، می‌تواند به رفع تشنگی درختان کمک کند. همچنین، توجه به نشانه‌های ظاهری تشنگی درختان و استفاده از تجهیزات مدرن مانند سنسورهای رطوبت‌سنج، می‌تواند در مدیریت صحیح آب و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از آبیاری نامناسب مؤثر باشد.